Captatieverbod ecologisch kwetsbare waterlopen
De nasleep van de droogtes van afgelopen jaren laat zich nog duidelijk voelen op verschillende waterlopen in Vlaanderen. Grondwatervoorraden hebben zich onvoldoende kunnen herstellen tijdens de afgelopen winter waardoor bij afwezigheid van neerslag, peilen en debieten op de waterlopen snel dalen.
Op basis van terreinwaarnemingen wordt vastgesteld dat de toestand van verschillende ecologisch kwetsbare en zeer kwetsbare waterlopen achteruitgaat en verschillende waterlopen dreigen droog te vallen.
Om de schade te beperken werd een kader uitgewerkt voor het instellen van captatieverboden in ecologisch kwetsbare en zeer kwetsbare waterlopen.
Dit kader is gebaseerd op een kwetsbaarheidskaart waarbij waterlopen worden ingedeeld in ecologisch zeer kwetsbaar, ecologisch kwetsbaar en ecologisch minder kwetsbare waterlopen. Hoe kwetsbaarder de waterloop, des te strengere beschermingsmaatregelen uitgewerkt worden.
De basis voor de bepaling van de zeer kwetsbare waterlopen is o.a. de aanwezigheid van vissoorten zoals de beekprik, rivierdonderpad, grote modderkruiper. Voor de kwetsbare waterlopen geldt de aanwezigheid van de kleine modderkruiper, de serpeling, kopvoorn en kwabaal.
Het kader maakt ook een onderscheid op basis van het type waterloop. Het is evident dat kleinere waterlopen met een beperkt debiet een grotere impact ondervinden van droogte dan grotere waterlopen.
Op basis van de indeling in ecologische kwetsbaarheid en het type waterloop werden drempels (debiet of waterpeil) bepaald voor het instellen van captatieverboden.
De Droogtecommissie stelt in haar advies van 19/05/2020 voor om een captatieverbod in te stellen volgens dit kader voor de beoordeling van de ecologische kwetsbaarheid van oppervlaktewater bij droogte.
Op basis van dit advies heeft de gouverneur van de provincie Vlaams-Brabant besloten om een captatieverbod vanaf 21/05/2020 in te stellen voor de stroomgebieden van de volgende onbevaarbare waterlopen:
- de Mark
- de Hollebeek, stroomopwaarts van de monding van de Bosbeek in de Hollebeek
- de Steenvoordbeek
- de Molenbeek
- de Linkebeek
- de Dijle, stroomopwaarts van de monding van de Demer, in de Dijle, met uitzondering van het Kanaal Leuven-Dijle
- de Grote Gete
- de Waarbeek
- de Dormaalbeek, stroomopwaarts van het Roefferdingeplein
- de Grote Leigracht
- de Leigracht
- de Kleine Beek
- de Hertseltseloop
Het captatieverbod geldt niet voor het beperkt capteren van drinkwater voor vee, voor het beperkt capteren van aanmaakwater voor gewasbeschermingsmiddelen of voor de productie van drinkwater.
Daarnaast doet de gouverneur een oproep aan alle inwoners van Vlaams-Brabant om spaarzaam om te gaan met water. Het heeft de voorbije maanden niet zoveel geregend. Indien het mooi weer aanhoudt en de regen uitblijft, zullen de waterstanden verder worden aangetast. Daarom de preventieve oproep om niet meer water te verbruiken dan nodig. Met name wordt gevraagd om het besproeien van gazons zoveel mogelijk te vermijden.