Het werk van de wijkinspecteur moet meer inhouden dan de eerder "administratieve" taken die hij vroeger kreeg toebedeeld.
Zo zal de wijkinspecteur onder meer bijdragen tot :
- het verzamelen van alle nuttige inlichtingen over bijzonderheden en problemen eigen aan zijn wijk;
- de verspreiding van algemene info naar de bevolking en naar lokale gemeenschappen toe;
- het doorgeven van lokale vragen en verwachtingen aan de overheid of andere diensten;
- het uitvoeren van preventieve controles om bij te dragen tot het bevorderen van het veiligheidsgevoel onder de bevolking. Hij is daardoor zichtbaarheid en aanspreekbaar in zijn wijk. Door preventief toezicht uit te oefenen beoogt hij het creëren van een veiligheidsgevoel bij de bevolking.
Door het opsporen van kleine lokale ongemakken zal hij proberen de oorzaken ervan te verminderen. Hij doet dit steeds in samenspraak met die plaatselijke gemeenschappen.
Voor een optimaal geïntegreerde werking binnen de politiezone, is hij de spilfiguur in de realisatie van een performante informatiedoorstroming tussen wijkwerking, interventiedienst en lokale recherche.
Om bij te dragen aan de maatschappelijke veiligheid houdt de wijkinspecteur rekening met de principes van de gemeenschapsgerichte politiezorg. Om de behoeften en verwachtingen van de gemeenschap te kunnen bepalen worden de inwoners op regelmatig tijdstip bevraagd aan de hand van buurtgesprekken en sectorscans.
Gemeenschapsgerichte politiezorg
Gemeenschapsgerichte politie of Community Oriented Policing steunt op vijf belangrijke pijlers:
- Externe gerichtheid: luisteren naar de bevolking
- Probleemoplossend werken
- Partnership met tal van instanties (pers, burgemeester, ...)
- Verantwoording naar de overheden en de bevolking
- Empowerment: Toewijzen van verantwoordelijkheid en bevoegdheid aan medewerkers en bevolking
Binnen de gemeenschapsgerichte politie is een belangrijke taak weggelegd voor de wijkinspecteur. Van alle politieambtenaren staan de wijkagenten het dichtst bij de bevolking. Ze treden op als bemiddelaar bij kleine conflicten of zoeken samen met de betrokkenen naar oplossingen.
Door hun dagelijkse contacten met de bevolking moeten de wijkinspecteurs in staat zijn het onveiligheidsgevoel te detecteren. De rechtstreekse informatie van burger, via de wijkagent, naar de beleidsmensen zal richtinggevend zijn voor het opmaken of het bijsturen van het zonaal veiligheidsplan.
1. Externe gerichtheid
Externe gerichtheid is een absolute basispeiler. De politie staat midden in de samenleving; ze is in de maatschappij geïntegreerd. Door die integratie is ze zich volledig bewust van wat "leeft" in die samenleving. Dit uit zich ook door een dienstverlenende houding, gericht op de behoeften en de verwachtingen van de bevolking.
2. Probleemoplossend
Probleemoplossend werken: via een permanente opvolging proberen we tijdig de problemen te onderkennen, zo mogelijk te voorzien en erop te anticiperen. We trachten vooral de oorzaken van de problemen te bepalen met het oog op het voorkomen, oplossen of beheersen van deze problemen. Via buurtgesprekken proberen we die problemen te detecteren; met de sectorscans peilen we naar de subjectieve onveiligheid in een buurt.
3. Partnerschap
Partnerschap verwijst naar het besef van de politie dat zij niet alleen verantwoordelijk is, en ook niet wil zijn, voor de zorg voor veiligheid en leefbaarheid. Vandaar dat in de eerste plaats de bevolking zelf, bij die zorg voor veiligheid en leefbaarheid betrokken wordt.
4. Verantwoording
De politie legt verantwoording af over de antwoorden die ze formuleerde op de vragen en de noden van de gemeenschappen. Zij heeft de verplichting rekenschap af te leggen over haar aandeel en bij die in die integrale zorg.
5. Empowerment
Empowerment of 'bekwame betrokkenheid' betekent dat zowel voor de politie als voor de burger mogelijkheden worden gecreëerd om gezamenlijk problemen aan te pakken.
Een gemeenschapsgerichte politie steunt op de aanwezigheid van politiemensen tot in de verste uithoeken van de samenleving. Die hebben daar gezag en genieten er respect. De wijkinspecteur kent de burger en de burger kent hem. Wijkinspecteurs zijn er voor ALLE burgers: ze zijn bereikbaar en beschikbaar als de burger er om vraagt. De 'inspecteur van de straat' werkt samen met burgers, gemeentebesturen, jeugd, allerlei verenigingen en instellingen, aan veiligheid en leefbaarheid van de wijk.
Buurtgesprekken
Het buurtgesprek is een kleinschalig, verkennend bevolkingsonderzoek in samenwerking met de gemeentelijke overheid, de plaatselijke bevolking, de politie en eventueel andere maatschappelijke spelers met de bedoeling het onveiligheidsgevoel te detecteren en te signaleren; de oorzaken ervan te identificeren en SAMEN op zoek te gaan naar oplossingen voor de problemen of ergernissen.
Bij gemeenschapsgerichte politie staat de burger centraal. De politiële activiteiten zijn afgestemd op de noden en de behoeften van de burger om het leven in gemeenschap harmonisch te laten verlopen.
Bij het buurtgesprek worden de noden en verwachtingen geïnventariseerd en geplaatst in de context van de veiligheids- en samenlevingsproblematiek. Er wordt samen gezocht naar een oplossing voor de gestelde problemen.
De wijkinspecteur, ondersteund door zijn teamchef, onderzoekt de mogelijkheid en de noodzaak (vb: naar aanleiding van een sterk verhoogd onveiligheidsgevoel) tot het inrichten van de dergelijk gesprek.
Bij elk gesprek worden alle aangegeven onderwerpen genoteerd. Daarna worden prioriteiten bepaald voor de onderwerpen die zeker aangepakt moeten worden op korte termijn. De bevolking reikt hierin zelf de oplossingen aan. Zij worden besproken en beoordeeld op effect en haalbaarheid. De concrete uitvoering wordt bewerkstelligd samen met de partners.
De veiligheidssituatie wordt periodiek opnieuw gemeten met een sectorscanning en aan de hand van de geregistreerde criminaliteit. Een nieuw buurtgesprek, gepland in een latere fase, toont aan waar we moeten bijsturen.
We onderscheiden volgende buurtgesprekken:
- Het inventariserend buurtgesprek als detectie naar het onveiligheidsgevoel en waarbij ook gepeild wordt naar de noden en verwachtingen van die doelgroep.
- Het thematisch buurtgesprek gericht naar een structureel probleem (vb: verkeersonveilige situaties, een inbrakenreeks in een buurt, drugsproblemen, ...).
- Het buurtgesprek ter ontwikkeling van een netwerk (vb: winkeliers, horeca-exploitanten, een buurtinformatienetwerk, ...).
- Een geruststellend buurtgesprek naar aanleiding van een incident waardoor de buurtbewoners ernstig geschokt zijn (vb: een inbrakenreeks die de wijk teisterde, ...). Deze gebeurtenis kan zich uiteraard ook voordoen op het gebied van verkeer, milieu, ...
- Een mobiliserend buurtgesprek indien er sprake is van een concreet probleem die om een directe aanpak vraagt (vb: vervuiling, vandalisme, ...).
Sectorscan
Een vereiste om de behoeften en verwachtingen van de gemeenschap te kunnen bepalen, is nauwe relaties met die gemeenschap onderhouden. Deze vereiste verwijst naar de 'maatschappelijke inbedding' van de politie en kan organisatorisch concreet vorm krijgen via een concept van fijnmazige politiezorg.
In praktijk heeft elke wijkinspecteur een netwerk van partners uitgebouwd binnen zijn wijk. Elk van deze contactpersonen wordt minstens éénmaal per jaar door de wijkagent bezocht waarbij telkens een formulier "sectorscan" wordt ingevuld. Dit betreft een enquêteformulier waarbij gepeild wordt naar de onveiligheidsgevoelens. De toestand wordt ook elke keer geëvalueerd via vergelijking met het vorig bezoek. Zo kunnen we vaststellen of bepaalde problemen onveranderd bleven, verbeterd of opgelost zijn, of misschien nog erger zijn geworden.
Op die manier slaagt elke wijkinspecteur in zijn opdracht om, aan de hand van dit netwerk en in combinatie met de gevoerde buurtgesprekken, een gedetailleerde analyse te maken van zijn wijk. Het levert ons een duidelijk zicht op de onveiligheidsgevoelens tot in het kleinste hoekje van onze politiezone.
Elke wijkinspecteur is verantwoordelijk voor de opvolging binnen zijn wijk. Hij zorgt samen met de burger en in overleg met de projectverantwoordelijken voor een passende oplossing.
De samenwerking met de bevolking leidt tot een groter veiligheidsgevoel en tot meer harmonie met de samenleving.
Automatisch worden onze acties afgestemd op de behoeften en verwachtingen van de bevolking.
