Het scenario komt vaak voor: je surft op sociale media en komt een advertentie of een ‘artikel’ tegen waarin de getuigenis van een bekend persoon wordt gebruikt om je een investering met hoge winsten voor te stellen. Je wordt uitgenodigd om een formulier in te vullen waarna je een telefoontje krijgt van een 'expert'. Die leidt je naar een investeringsplatform en stelt voor een test te doen met een klein bedrag. Je merkt al snel winst op. Daarna zet hij je onder druk om meer te investeren. En wanneer je je winst wil opnemen, krijg je te maken met wachttijden en onverwachte kosten ... Vervolgens krijg je bedreigingen en hoor je van de oplichter niets meer. En vooral: je geld is verdwenen! Daarna neemt iemand anders opnieuw contact met je op onder het voorwendsel dat je je geld kunt terugkrijgen, maar tegen betaling uiteraard. Dit is het principe van de Recovery Room. Maar je zult er niets van terugzien en nog meer verliezen …

Dit voorbeeld illustreert een typisch geval van investeringsfraude, het thema van de tiende campagne van Safeonweb, het platform dat door het Centrum voor Cybersecurity België (CCB) wordt beheerd.

De waarschuwingssignalen voor valse investeringen zijn de volgende: er worden hoge en gegarandeerde winsten beloofd, er wordt druk uitgeoefend om snel te investeren, het bedrijf of de tussenpersoon is niet transparant en het is onmogelijk om je geld terug te krijgen. En uiteindelijk heeft dit zware gevolgen voor de slachtoffers: verlies van spaargeld, schulden, psychologische en sociale impact …

Bijna 16 miljoen euro verlies!

De cijfers van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) tonen een schrikbarende realiteit … Tussen juli en december 2024 ging in ons land meer dan 15,9 miljoen euro verloren door onlinefraude, waarvan 12,5 miljoen euro via frauduleuze tradingplatformen. Alleen al in het arrondissement Antwerpen bedroeg het jaarlijkse bedrag aan investeringsfraude vorig jaar bijna 8 miljoen euro … "Het meest verontrustende is dat er een dark number bestaat, omdat niet iedereen contact opneemt met de FSMA", voegt Cathy Grimmeau, communication officer van het CCB eraan toe.

Safeonweb en alle partners, waaronder de Federale Politie, willen de bevolking dus sensibiliseren. De doelgroep: jongvolwassenen die geïnteresseerd zijn in cryptocurrency en mensen boven de 40 die een zeker vermogen hebben opgebouwd. Safeonweb lanceert zijn campagne met het personage ‘Bill’, de geldzak. "Onze bedoeling is niet om te focussen op negatief gedrag en de slachtoffers de schuld te geven, maar juist om het gemoedelijke te benadrukken en te wijzen op de juiste handelingen die moeten worden gesteld", aldus Cathy Grimmeau.

Te volgen tips

Safeonweb vraagt je om slimmer te zijn dan de oplichters door op de volgende punten te letten:

• Krijg je een voorstel uit het niets? Let dan op!

• Controleer je gesprekspartner grondig: is hij of zij erkend?

• Wees kritisch: blijf rustig bij een onverwacht voorstel.

• Begrijp het product waarin je investeert: als het onduidelijk is, neem je een risico.

• Betaal niet overhaast.

• Geef nooit je persoonlijke gegevens of bankgegevens zonder na te denken.

• Wordt je gevraagd geld over te maken naar een buitenlandse rekening of in cryptocurrency? Dat is een teken van fraude!
   

"Investeringsfraude wordt gepleegd door niet-erkende of 'nagebootste' bedrijven. De website lijkt professioneel, maar is recent en de contactgegevens zijn vaag. We zien ook inconsistenties, zoals een Engels nummer, terwijl het bedrijf in Luxemburg is gevestigd …", specificeert Chloé Vanheuverswyn, coördinatrice bij de FSMA.

Ze gaat ook in op enkele preventietips. "Blijf kritisch wanneer je een ongevraagd investeringsvoorstel ontvangt via sociale media of telefoon en controleer met wie je te maken hebt. Zoek de persoon op via Google, check de identiteit van de aanbieder via de site van de FSMA en eis duidelijke en begrijpelijke informatie van het bedrijf ", voegt ze eraan toe.

En Filip Lacroix, expert in crypto bij de Federal Computer Crime Unit, vult aan: "Wanneer het gaat over investeringen in cryptocurrency, wijst het woord 'gegarandeerd' op voorhand al op oplichting, want dat is onmogelijk. Dat moet voor de bevolking een alarmsignaal zijn." Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor een overdreven vorm van begeleiding: "Een medewerker kan duidelijk niet de hele dag beschikbaar voor je zijn. Als hij of zij zeer lang online blijft, is dat niet normaal …"

Wat als je slachtoffer bent geworden?

Ben je slachtoffer? Het is belangrijk dit te beseffen, jezelf niet met schuldgevoelens op te zadelen, elk contact met de fraudeurs te verbreken en de fraude te melden (bij je bank, via een klacht bij de politie of een melding bij de FSMA). Blijf daarbij ook waakzaam voor het risico op een nieuwe fraude (recovery room).