Internationale Vrouwendag bij politiezone CARMA: Kracht en Diversiteit in Blauw

In vogelvlucht

Met 472 medewerkers is CARMA een diverse mix van 297 mannen (62.9%) en 175 vrouwen (37.1%). In vergelijking met december 2015, toen het vrouwelijke aandeel nog op 32.5% lag, toont de politiezone een positieve stijging. Ook bij de operationele medewerkers is er groei: van 19.2% in 2015 naar 25.6% vandaag. Meer vrouwelijk blauw op straat dus. Bij het burgerpersoneel zien we dan net een omgekeerde beweging. Waar in 2015 nog 84.4% vrouwen waren, is dat anno 2024 76.4%. Administratieve taken lijken niet langer exclusief voor vrouwen te zijn. 

"Bij ons is het elke dag Vrouwendag," benadrukt Korpschef Geert Verheyen. "Wij maken geen onderscheid tussen mannen en vrouwen en verwachten van iedereen hetzelfde: elke dag het beste van zichzelf geven om de veiligheid van de burgers te waarborgen. Ongeacht geslacht, leeftijd, geloof, ervaring, huidskleur, of achtergrond; iedereen is welkom in het korps zolang de juiste motivatie en kwaliteiten aanwezig zijn."

De focus reikt verder dan enkel het aantal vrouwen. PZ CARMA streeft naar een inclusief korps dat de diversiteit van de samenleving weerspiegelt, waarbij het verhogen van het aantal vrouwen slechts een aspect is in een bredere inclusie.

Verschuivingen volgens HRM

"Als HRM-dienst zien we ook verandering in de klassieke man/vrouw-rolopvattingen. Zo zijn het niet langer de vrouwen die parttime gaan werken om het huishouden en gezinsleven beter te kunnen balanceren," merkt Hanne Kerkhofs op, diensthoofd HRM. "Ook mannen doen nu mee aan deze trend. Bovendien zien we dat werken in posten hier net als een voordeel wordt beschouwd. Het geeft de medewerkers de kans om hun werkuren af te stemmen op de gezinsplanning. Een vroege dienst doen om in de namiddag de kinderen van school te kunnen halen of veel weekenden draaien om door de week te helpen bij de bouw van hun huis. Het kan allemaal." 

Historische evolutie

In de jaren '70 werden in België de eerste politievrouwen aangeworven voor sociale taken. Die werden immers niet gezien als 'echte' politietaken. Toen de vrouwen in 1978 gelijke rechten, verloning en promotiekansen eisten voor dezelfde algemene taken als mannelijke collega's, begon men de vrouwelijke instroom te beperken. 

Vandaag zijn die eisen realiteit: vrouwen werken als gelijken naast mannen en van een loonkloof is geen sprake door de vastgelegde loonschalen. En met de juiste visie en capaciteiten krijgt iedereen promotiekansen. Dat zien we in de sterke vertegenwoordiging van vrouwen onder de directieleden en diensthoofden van CARMA. 

Operationele agentes

De vrouwelijke collega's van het burgerpersoneel hebben minder te maken gehad met vooroordelen. De operationele agentes daarentegen kregen het vroeger soms wel zwaarder te verduren, zowel door burgers als door collega's.

"In de jaren '90 kreeg ik geregeld verwijten naar mijn hoofd geslingerd wanneer ik parkeerbonnen opmaakte. Dat ging van 'politieke onderligger' tot 'ga afwassen'. Ook op kleding werden we veel strenger gecontroleerd dan de mannen. Zo mochten de vrouwen geen make-up dragen en moesten we dezelfde haardracht hebben," vertelt Ingrid van PZ CARMA. 

Op een gegeven moment mochten er geen ploegen van twee vrouwen meer patrouilleren. Dit besluit kwam er uit veiligheidsoverwegingen, omdat een doorsnee vrouw niet dezelfde fysieke kracht heeft als een man. Deze regel is echter maar een jaar in voege geweest, omdat er veel reactie op kwam van de agentes: vrouwen hadden dan misschien minder kracht, maar zij konden escalaties vaak voorkomen door te praten. En dat bleek ook uit hun interventies. Vandaag gaan alle mogelijke duo's samen op pad.

Straffe verhalen

Dat vrouwen niet per se moeten onderdoen voor hun mannelijke collega's toont het verhaal van Pascale aan. "Bij de ploegwissel tussen 6u en 7u was er destijds slechts één actieve ploeg. Toen we opgeroepen werden voor een ruzie met twee gekende 'vechtersbazen' buiten een café, maakten mijn collega en ik duidelijke afspraken: we zouden ons niet laten intimideren. Op het moment dat de opgaande ploeg van 7u zich aanmeldde en over de radio aankondigde dat ze snel in bijstand zouden komen, antwoordde mijn collega: "het hoeft niet meer, ze zijn beiden al geboeid." Dat was een trots moment waarbij ik waardering kreeg van mijn collega's."

Meer nog, soms was het net de vrouwelijke touch die situaties tot bedaren bracht. "Vlak voor het einde van een nachtpost zagen we iemand aan de andere kant van de reling op de brug boven het kanaal staan. Toen we naderden, zagen we een jong meisje - helemaal overstuur - dat van de brug wou springen. Mijn mannelijke collega sprak eerst op haar in, maar merkte dat mijn (wellicht vrouwelijkere) aanpak beter werkte. Hij nam bewust wat afstand terwijl ik verder op haar inpraatte. Toen ze toch begon te wiebelen, zei ik: "ik grijp je hand vast." Gelukkig liet ze het toe en klom ze terug naar de veilige kant van de reling. Mijn collega zei achteraf dat hij heel blij was dat hij een vrouw bij zich had," herinnert Pascale zich.

Van straffe verhalen tot de dagelijkse realiteit: de anekdotes vormen een levendige reflectie van de dagelijkse inzet van de Carmadammen. Deze verhalen zijn niet slechts uitzonderingen; ze zijn de weerspiegeling van de kracht en diversiteit die bloeit bij CARMA.