​​​​​Bescherm jezelf tegen cybercrime

Cybercrime is helaas niet weg te denken. Onze maatschappij digitaliseert meer en meer. En juist dit is online oplichters niet ontgaan. We hebben het allemaal wel eens voorgehad. Je krijgt een mail in het gebrekkig Nederlands of Engels, je wordt gebeld door een buitenlands telefoonnummer, er wordt gevraagd om persoonlijke info door te geven,… En zo gaat het lijstje nog even door. In dit artikel lijsten we de meest voorkomende vormen van online oplichting op, hoe je deze vormen kan herkennen en hoe je jezelf kan beschermen.

Hacken

Niets is zo vervelend als een gehackt account. Er worden vanuit jouw naam berichtjes naar anderen verstuurd, foto’s verspreid, instellingen veranderd… Hackers hebben toegang tot jouw systeem en kunnen doen wat ze willen.

First things first: voorkom dat je account gehackt wordt. Wees alert voor valse e-mails, geef nooit je wachtwoord aan anderen en klik nooit op een onbetrouwbare link. Beveilig je account met behulp van tweestapsverificatie en sterke wachtwoorden. Lees over tweestapsverificatie aan het einde van dit artikel. Is jouw wachtwoord sterk genoeg? Doe de test. Als websites gehackt worden waar jij ooit persoonlijke gegevens hebt ingegeven, kan het zijn dat jouw informatie ook in de handen van hackers beland is. Check op deze site of jouw gegevens ergens online circuleren.

Ben je gehackt? Verander dan meteen je wachtwoord van je account en gebruik de herstelopties van het platform om terug toegang te krijgen tot jouw account. Bel naar Card Stop om je bankkaart te blokkeren als je denkt dat jouw bankgegevens op één van je accounts staat.

Ransomware

Lijkt je pc op slot en geraak je niet meer aan je bestanden? Wordt er losgeld gevraagd? Dan wordt je computer gegijzeld door een virus. Dit is ransomware: een virus vergrendelt je computer. Dit komt waarschijnlijk doordat je op een link of een bijlage geklikt hebt in een vals bericht. Op deze site lees je hoe je ransomware kan voorkomen en wat je kan doen als je slachtoffer bent. Onthou één ding: betaal nooit! Er is geen garantie dat je al je bestanden terugkrijgt. En misschien hebben de fraudeurs achterpoortjes geïnstalleerd om je computer een andere keer opnieuw te besmetten. Volg de stappen op de bovenstaande website en wees het virus de baas. Daarnaast is het een slim idee om regelmatig back-ups van je bestanden te maken. Zo kan je jouw bestanden terugzetten wanneer je computer een virus heeft of wanneer er losgeld in ruil voor je bestanden gevraagd wordt.

Twijfel je of je pc al dan niet een virus heeft? Doe de test. Installeer daarnaast een virusscanner die je beschermt tegen virussen.

Emotiefraude

Emotiefraude is het oplichten van slachtoffers door in te spelen op medeleven en de vriendschap die na een tijdje is opgebouwd. Oplichters creëren een band en vragen achteraf geld om bv. voor hun ouders te zorgen of om schoolgeld of een reis naar België te kunnen betalen.

Ook kan men je benaderen in naam van je beste vriend of je familie. Je kan bijvoorbeeld een mail krijgen van een vriend met de dringende vraag om geld over te maken. De kans bestaat dat de mailbox van jouw vriend gehackt is. Wanneer moeten er alarmbellen bij jou beginnen afgaan? Als er gevraagd wordt om een sms te sturen met code 7919 tot 3070. Deze sms’en zijn enorm duur en het geld gaat integraal naar de oplichters. Een actueel voorbeeld van emotiefraude is een sms-bericht op WhatsApp. Je krijgt een berichtje van een onbekend gsm-nummer, maar deze persoon beweert je zoon of dochter te zijn. Ze vragen je om dringend geld over te schrijven omdat zijn of haar gsm plots defect is. Dat zou dan ook de reden zijn waarom ze via een ander nummer contact zoeken. Wat je niet moet doen? Hierop ingaan.

Romance scam

Romance scal is een voorbeeld van emotiefraude. De oplichter benadert jou via datingssites, chat of mail. Hij probeert een intieme en romantische band op te bouwen. Zo kan de oplichter later inspelen op de emotionele band tussen jullie twee en geld vragen. Vaak vertellen de oplichters dat ze in het buitenland wonen en dat ze geld willen voor een vliegticket om jou te bezoeken. Laat je niet vangen. Bespaar jezelf veel geld en verdriet.

Sextortion – sextortion scam

Er is een verschil tussen sextortion en sextortion scam. Bij sextortion stuur je intieme beelden van jezelf naar een ander persoon waarna deze persoon dreigt je foto’s te lekken als je niet betaalt. Dit is seksuele afpersing. Deel dus nooit intieme foto’s met mensen die je niet kent.

Bij sextortion scam beweren afpersers je computer te hebben gehackt en verklaren ze dat ze intieme beelden van jou gevonden hebben op jouw computer. Ze dreigen je foto’s te lekken als je niet betaalt. Vertrouw oplichters niet. Vaak is sextortion scam bluf en hebben ze helemaal geen foto’s van jou. Dien in beide gevallen een klacht in bij de politie.

Phishing

Phishing is een vorm van online oplichting waarbij de phisher naar jouw persoonlijke en vertrouwelijke gegevens vist. Hoe doen ze dit? Ze gebruiken een valse identiteit om zo in naam van iemand anders e-mails te sturen, je op te bellen of websites na te maken om op deze manier jou te bereiken. Ze contacteren jou in naam van iemand die je vertrouwt en kent. Denk maar aan een bankmedewerker die belt omdat hij veel geld van jouw rekening heeft zien gaan en wil helpen om dit te recupereren. Om dit te doen, vraagt hij jouw pincode of responsecode. Dit is het moment dat er alarmbellen moeten afgaan. De bank vraagt nooit via eender welk kanaal om je bankgegevens te delen. Vaak heeft het slachtoffer niet door dat de persoon met wie er contact is en die hen wil helpen, eigenlijk de fraudeur is. Je kan heel veel geld verliezen wanneer je de fraudeur toegang geeft tot jouw bankgegevens. Deel dit dus nooit zomaar. Is het dringend? Ga dan fysiek langs bij je bank. Leer hier phishingwebsites herkennen

Train jezelf om verdachte berichten te herkennen: phishingberichten kunnen taalfouten bevatten of zijn niet professioneel geschreven. Ze komen dringend over, bevatten een verdachte link en kunnen een onbekende afzender hebben. Phishingberichten komen ook vaak in je spamfolder terecht. Is één van deze criteria het geval? Wees dan voorzichtig en kritisch. De kans is groot dat het om fraude gaat.

Helpdeskfraude

Helpdeskfraude is een voorbeeld van phishing. Je wordt opgebeld door een helpdeskmedewerker van een groot bedrijf die beweert dat jouw pc gehackt is of virussen heeft en biedt aan om je te helpen. Het enige wat deze fraudeur nodig heeft, is toegang tot jouw computer. Geef dit niet! Wanneer iemand toegang krijgt, betekent dit dat hij of zij ook toegang heeft tot wachtwoorden, bestanden en andere vertrouwelijke gegevens. De oplichter kan zelfs via jouw pc inloggen op de bankwebsite om zo geld over te schrijven naar zichzelf. Vertrouw dus niet zomaar iedereen.

Wangirifraude

Wangiri-wat? Wangirifraude is een vorm van telefoonfraude waarbij oplichters geld van jou proberen te stelen. Dit doen ze op een doordachte manier. Wangiri is een Japans woord dat ‘één keer overgaan en stoppen’ betekent. Zoals de naam doet vermoeden, bellen de oplichters en laten ze de telefoon één keer rinkelen waarna ze de oproep afbreken. Als je dan terugbelt, ben je verbonden met een duur betaalnummer en zo ontfutselen ze geld van jou. Ze houden jou zo lang mogelijk aan de lijn met behulp van een wachttoon of een ingesprektoon. Meestal gaat het over een buitenlands nummer. Ook bestaat de kans dat je een sms’je krijgt met de vraag om hen terug te bellen. Ken je het nummer niet dat je gebeld heeft? Is het een buitenlands nummer? Bel zeker niet terug. Wanneer je toch zou bellen maar niet direct antwoord krijgt, hang dan meteen op. Heb je financiële schade? Dien dan een klacht in bij de politie.

Spoofing

Spoofing is het vervalsen of kopiëren van iemand zijn of haar identiteit om de eigen identiteit te verbergen. Hoe gaat het in zijn werk? Fraudeurs hebben software om iemand zijn mailadres, telefoonnummer of webadres te kopiëren. Dit maakt dat de fraudeur betrouwbaar lijkt en zo het vertrouwen van het slachtoffer wint. Denk maar aan mails die verstuurd worden vanuit jouw e-mailadres, dat van de bank of telecomprovider. Of oplichters die in het buitenland zitten maar toch een Nederlands telefoonnummer lijken te hebben. Of een site die compleet op de echte site lijkt maar die eigenlijk gewoon is nagemaakt zodat jij een aankoop zou doen en je bankgegevens zou achterlaten. Hier zijn enkele tips: kijk goed naar de URL van de site. Eindigt het niet op .be of staan er fouten in de URL? Vul dan zeker niets persoonlijks in. Je kan ook de URL nakijken door zelf de URL in te typen in Google en zo de twee URL’s te vergelijken. Als je verdachte mails krijgt, klik dan nooit op de link. Denk tijdens het bellen goed na welke informatie je doorgeeft. Geef NOOIT aan wie dan ook persoonlijke informatie door. Gaat het over je bankgegevens? Ga dan fysiek naar je bank. Je bank vraagt nooit naar je gegevens via mail, sms of telefoon.

Frauduleuze sms’en – smishing

Smishing, ook wel sms-phishing genoemd, is een steeds meer voorkomende vorm van online oplichting. Fraudeurs sturen jou een sms’je met een link om je zo op te lichten. Denk maar aan berichtjes van de bank, de overheid of van een koerierdienst die jouw pakje komt leveren. Hoe kan je het herkennen? Oplichters spelen meer en meer in op de actualiteit. Je kan dus berichten verwachten die over de coronacrisis gaan. Let dus goed op en klik niet zomaar op elke link. Doe je het wel? Vul niets in! Valse sms-berichten kan je doorsturen naar verdacht@safeonweb.be. Bescherm jezelf en leer frauduleuze sms’en herkennen.

Wat kan ik doen tegen cybercrime in het algemeen?

Tweestapsverificatie is een nieuwe methode om jouw online accounts beter te beveiligen tegen online fraude. Hoe werkt het? Simpel. Je maakt gebruik van een uniek wachtwoord én van iets dat jij alleen bezit (zoals je smartphone) om te verifiëren. Leer alle tips & tricks en ga aan de slag met deze simpele en veilige methode.

Ben je slachtoffer van cybercrime?

Dien dan een klacht in bij de politie.

We sommen nog even het belangrijkste op:

  • Links of bijlagen niet openen;
  • Persoonlijke gegevens (bv. pincode, responsecode) nooit doorgeven;
  • Western Union of MoneyGram, = zo goed als zeker oplichting;
  • Verdacht: gebrekkig taalgebruik, buitenlands rekeningnummer, buitenlands telefoonnummer;