FGP Antwerpen publiceert haar jaarverslag 2022

Gerechtelijk directeur Yve Driesen: "Met trots stellen we het jaarverslag 2022 van FGP Antwerpen voor. Om het geleverde werk van het afgelopen jaar in de verf te zetten en de medewerkers van FGP Antwerpen het welverdiende schouderklopje te geven. Om toe te lichten hoe innovatief en gedreven we bij FGP Antwerpen te werk gaan. En welke mooie resultaten er uit dat harde werk kwamen. Uiteraard, in de huidige omstandigheden, met de werkdruk die analoog met het druggerelateerde geweld escaleert en het menselijke leed van de afgelopen weken, is veel nederigheid geboden. Maar vergis u niet: ook in 2023 gaan we de strijd met de georganiseerde criminaliteit in ons arrondissement aan. Verbeten en gedreven."

De cijfers

De Federale Gerechtelijke Politie (FGP) Antwerpen werkt op dossiers van over de hele provincie en heeft niet alleen speurders in de stad Antwerpen, maar ook in Mechelen en in Turnhout. In 2022 startte FGP Antwerpen in totaal 780 nieuwe zaken op. Daarmee komt het totaal aantal lopende onderzoeken momenteel op meer dan 1.200. De informatie uit SKY ECC speelt nog steeds in veel onderzoeken een grote rol: van alle nieuw opgestarte dossiers in 2022, waren er 350 SKY ECC-dossiers. 94 dossiers draaiden rond druggerelateerd geweld. Er zijn 8 moorddossiers bijgekomen.

Er gebeurden vorig jaar in totaal 707 aanhoudingen in dossiers van FGP Antwerpen. En dankzij het follow the money-principe - criminele organisaties raken in de portefeuille - waren er inbeslagnames voor een totale waarde van 20.703.026,80 euro: onder andere 6.156.230,13 euro cash geld, 1.484.393,15 euro op rekeningen, onroerend goed ter waarde van 1.984.000,00 euro en voertuigen ter waarde van 782.050,55 euro.

Tot slot deed het CSI-team (Crime Scene Investigation) van het labo 563 afstappingen, dat zijn er gemiddeld meer dan 10 per week!  

Gebundelde krachten in de strijd tegen drugscriminaliteit

Bij een terugblik op 2022 kunnen we onmogelijk de steile opmars van het druggerelateerde geweld in de Antwerpse regio negeren. De aanleiding kunnen we steevast herleiden tot de georganiseerde drugstrafiek. Opdrachtgevers en hun uitvoerders opereren vanuit het buitenland, maar de impact op de getroffen buurtbewoners is enorm. Omwille van de risico’s voor de fysieke integriteit van de bevolking zijn deze onderzoeken dé prioriteit voor alle betrokken partners en zo ook voor FGP Antwerpen.

Om de criminele organisaties die zich inlaten met de invoer en verkoop van verdovende middelen een halt toe te roepen, zet FGP Antwerpen heel wat middelen in én bundelt ze de krachten met verschillende partners.

Een mooi voorbeeld daarvan is het dossier ‘Idefix’, een nauwe samenwerking met de Lokale Politie van Antwerpen. Informatie uit SKY ECC-data en navolgend onderzoek wees uit dat een organisatie zich op grote schaal bezighield met de invoer en handel van verdovende middelen. Een gezamenlijk onderzoek door FGP en PZ Antwerpen leidde op 13 juli 2022 tot een succesvolle tussenkomst. Bij 19 gelijktijdige huiszoekingen werden 12 verdachten gearresteerd. Eén verdachte kon dankzij goede internationale samenwerking worden aangehouden op het Griekse eiland Mikonos. Verdere analyse van de communicatie kon deze organisatie nog linken aan 25 bijkomende feiten, waaronder de invoer van minstens 1,4 ton cocaïne.

Een tweede voorbeeld: in 2022 kon FGP Antwerpen, in samenwerking met het Maritiem Informatie Kruispunt en de Nederlandse politie, een organisatie ontmantelen die grote partijen cocaïne dropte voor de Belgische kust, met een speciaal daartoe geprepareerde vissersboot en een snelle RHIB (Rigid Hull Inflatable Boat). Bij de huiszoekingen werden, naast de gebruikte RHIB, cash geld, juwelen, dure horloges en andere luxeproducten, ook bewijzen gevonden van grootschalige drugssmokkel via de haven van Antwerpen.

FGP Antwerpen had ook vorig jaar bijzonder veel oog voor het illegaal verkregen vermogen van criminele (drugs)organisaties. Met dossier ‘Le Chiffre’ kon de volledige geldketen van een criminele organisatie worden blootgelegd, tot en met de topcriminelen in Dubai. Bij huiszoekingen werd o.a. meer dan 1 miljoen euro cash geld aangetroffen, dat verdeeld was over verschillende koffers.

Méér dan drugscriminaliteit

Hoewel de druggerelateerde criminaliteit het grootste deel van de capaciteit van FGP Antwerpen vereist, werkt ze ook op heel wat andere fenomenen.

Zo leidde een onderzoek naar mensenhandel tot de ontmanteling van een criminele bende die slachtoffers van Afghanistan en Pakistan naar het Verenigd Koninkrijk smokkelde. De bende maakte gebruik van Tiktok om te communiceren. De slachtoffers, voornamelijk minderjarige jongens, bleken ook seksueel misbruikt en afgeperst te worden.

De afdeling Terro van FGP Antwerpen kon in 2022 vier jongeren, waarvan drie nog minderjarig, arresteren in Genk. Onder invloed van een streng Islamitische ideologie hadden zij al materiële voorbereidingen getroffen voor het plegen van een aanslag. Verschillende religieuze locaties bleken mogelijke doelwitten.

Op een Nederlandse camping kon dan weer een verdachte worden aangehouden die dreigmails had verstuurd naar een Antwerpse magistraat en zijn woordvoerder. Betrokkene had bedreigingen geuit ten aanzien van deze twee personen, enkele politiezones én de minister van Justitie.

Dankzij een goede samenwerking tussen de Computer Crime Unit (CCU) en het nieuwe FinTech-team (hierover later meer) kon de FGP een phishingcampagne in de kiem smoren die de naam van de applicatie ITSME misbruikte. De cyberspeurders konden de valse website binnendringen, digitale sporen van de daders verzamelen, mogelijke slachtoffers verwittigen en de valse website onklaar maken.

In 2021 stelden politiediensten over de volledige provincie Antwerpen maar liefst 53 diefstallen vast van Land Rovers en Range Rovers. Meestal werd bij deze diefstallen de elektronische autosleutel gekopieerd met scanapparatuur, zodat de auto met een valse sleutel geopend kon worden. Onderzoek van FGP Antwerpen leidde tot de arrestatie van drie verdachten in Nederland. Bij huiszoekingen werden ook technische middelen aangetroffen voor het kopiëren van de sleutels. Acht in België gestolen voertuigen werden teruggevonden, naast nog 42 voertuigen die in andere landen gestolen waren – waaronder de VS en Canada.

Dit is slechts een kleine greep uit de vele onderzoeken die FGP Antwerpen in 2022 voerde. Er waren ook acht nieuwe moorddossiers, onderzoeken naar mensenhandel bij Borealis en bij PostNL, naar PFOS-vervuiling rond de site van 3M, en nog veel, veel meer.

Naar ‘het nieuwe rechercheren’: versterking door technische en analytische profielen

Omdat de criminaliteit continu evolueert, blijft ook FGP Antwerpen zich continu bijschaven om in te spelen op belangrijke evoluties.

Op 1 maart 2022 werd het FinTech-team opgericht. Dit team buigt zich over onderzoeken naar financieel-economische criminaliteit met een hoogtechnologische inslag. Denk bijvoorbeeld aan phishing via telefoon, mail, sms of sociale media of aan specifieke vormen van fraude, zoals emotiefraude of boilerroomfraude. Het Fintech-team onderzoekt daarnaast ook financiële geldstromen van criminele organisaties waarbij gebruik wordt gemaakt van cryptovaluta, criminele organisaties die cryptowallets hacken of internationale oplichting plegen met cryptomunten. Gezien de complexe materie bestaat de groep zowel uit tactische onderzoekers als uit specifieke (IT-)profielen, zoals high tech crime en digital forensics adviseurs. Het Fintech-team werkt uiteraard ook nauw samen met de Computer Crime Unit van FGP Antwerpen.

Om tegemoet te komen aan de steeds complexere noden, riep FGP Antwerpen in 2022 een aantal nieuwe profielen in het leven. Het gaat om mensen met een sterke technische achtergrond die rechtstreeks vanuit het werkveld worden aangeworven, zonder dat ze eerst de basisopleiding tot (hoofd)inspecteur moeten volgen. Naast de voornoemde high tech crime en digital forensics adviseurs, zijn er ook data scientists (die tools op maat ontwikkelen om de massa aan data overzichtelijk te maken en er bepaalde zaken uit te filteren, zoals levensbedreigende situaties, foto’s van wapens of conversaties met een bepaalde verdachte), criminal intelligence specialists (die gedetailleerde informatie uit verschillende bronnen samenbrengen, overzichtelijk maken en indien nodig op zoek gaan naar ontbrekende puzzelstukjes zoals een adres, een gsmnummer, etc.) en data processors (die ondersteuning bieden bij het opsporen van informatie uit big data en het in kaart brengen ervan). De eerste mensen met deze nieuwe profielen werden vorig jaar al aangeworven voor het gloednieuwe team Intel analyse. Ze vormen een essentiële schakel in de uitrol van ‘het nieuwe rechercheren’, efficiënter rechercheren door de uitrol van technische (analytische) steunmiddelen.

Het volledige jaarverslag van FGP Antwerpen vindt u hieronder.