Luchtsteun

Samengevat moet DAFA gezien worden als het extra paar ogen vanuit de lucht dat mee helpt in het welslagen van een specifieke politieopdracht. DAFA, ook wel gekend onder de roepnaam RAGO, verleent ook steun aan de Natie (bv. bosbrandbestrijdingen…). Sinds enkele jaren maakt de luchtsteun ook gebruik van drones in het kader van openbare orde, gerechtelijke vaststellingen en zoekingen naar personen met gebruik van dag- en infraroodcamera’s.

 

De luchtsteun levert jaarlijks ongeveer 2400 vlieguren verdeeld over naar schatting 1500 opdrachten. Binnen de Geïntegreerde Politie kan zij hiermee beschouwd worden als het expertisecentrum voor alles met betrekking tot de operationele inzet en het onderhoud van de luchtsteunmiddelen. Ze blijven ook voortdurend op de hoogte van de nieuwste middelen, methoden en manieren van inzet van helikopters en drones in het politielandschap. Daarnaast neemt DAFA een centrale rol op bij de gerelateerde opleidingen.  

De vloot

Vanop de basis in Melsbroek wordt een moderne vloot van helikopters, vliegtuigen en drones aangestuurd en onderhouden om de luchtsteun te allen tijde te verzekeren. De vloot bestaat uit:

• 7 helikopters:
  • 5 Mc Donnell Douglas 902 Explorers – tweemotorig
  • 2 Mc Donnell Douglas 520N – eenmotorig
• 2 vliegtuigen: Cessna 182
• 5 drones 

Opdrachten

De luchtsteun vervult een niet te onderschatten rol tijdens verschillende soorten interventies met als doel het bijdragen tot de veiligheid in onze samenleving, maar ook tot die van de partners en politiecollega's op het terrein. De voornaamste opdrachten van DAFA zijn:

• het opsporen of achtervolgen van verdachten;
• de ondersteuning van de grondploegen (voor bijvoorbeeld onoverzichtelijke situaties zoals verkeershinder, grote samenkomsten, sportwedstijden, festivals …);
• het opsporen en/of vaststellen van inbreuken (bijvoorbeeld illegale labo’s, sluikstorten …);
• het maken van luchtopnames;
• het zoeken naar vermiste personen;
• het doorstralen van videobeelden via vaste of mobiele stations;
• de ondersteuning van de speciale eenheden;
• de steun aan de brandweer en aan de civiele bescherming in geval van rampen.

Lokale samenwerkingsverbanden

Om een kwaliteitsvolle luchtsteun te verzekeren kan er, naast de vaste bemanning, op verzoek, voor complexe en specifieke opdrachten een beroep gedaan worden op een lokale politieambtenaar (‘opstapper’ genoemd) met geografische kennis van het gebied en kennis van het lokale interventiebeleid.

Historiek

1953

De rijkswacht voert haar eerste luchtoperaties uit met de medewerking van het Licht Vliegwezen van de landmacht. De samenwerking tussen de rijkswacht en de landmacht is daarmee officieel geworden.

Deze operaties, uitgevoerd aan boord van een Auster VI en later een Piper Cub L18C, waren slechts verkeersopdrachten. Al snel werden ze ook ingezet voor andere domeinen: sportieve evenementen, openbare orde enz.

1963

Het leger koopt de eerste Alouettes II aan, die in Brasschaat terechtkomen. Toch blijft de rijkswacht nog tot 1968 de Piper gebruiken.

1968

De rijkswacht koopt voor het eerst zelf 6 helikopters aan, Alouettes II. Deze toestellen worden in het begin vooral gebruikt voor luchtwaarneming en voor het verkrijgen van informatie.

1970

Vanaf dit jaar vliegt de rijkswacht enkel nog met de Alouette, die een ideale helikopter blijkt te zijn om observaties vanuit de lucht uit te voeren.

1973

De rijkswacht neemt haar eerste PUMA SA330 helikopter in dienst voor transportvervoer, brandbestrijding, beelddoorstraling en steun aan het Speciale Interventie Eskadron. De drie Puma’s zijn de eerste tweemotorige helikopters die in België worden gebruikt en worden G01, G02 en G03 gedoopt.

De vloot van de rijkswacht bestaat op dat moment uit 5 Alouettes II en 3 Puma's SA330.

1974

In Brasschaat wordt een speciale eenheid opgericht voor het onderhoud van de Puma’s. Deze eenheid is een mix van een dertigtal personeelsleden van landmacht en rijkswacht.

1993

Het Detachement Luchtsteun wordt opgericht binnen de rijkswacht als gevolg van de demilitarisering en neemt zijn intrek in een loods die ter beschikking wordt gesteld door de luchtmacht op de militaire basis Melsbroek.

Het boordpersoneel is op dat moment samengesteld uit één commandant-vlieger en zes piloot-officieren die vanuit het leger gedetacheerd werden. In hetzelfde jaar start het detachement met een rekruteringscampagne om haar eigen piloten, mecaniciens en burgerpersoneelsleden aan te werven. Er starten drie kandidaat-piloten aan de opleiding piloot.

De vestiging van het Detachement Luchtsteun op Melsbroek biedt de rijkswacht de mogelijkheid aan om lichte vliegtuigen in te schakelen. Ze vliegen economischer en beschikken over een groter bereik dan de helikopters, maar zowel het vliegtuig als de helikopter bewijzen hun nut. Tussenkomsten van de speciale eenheden bijvoorbeeld werden beter uitgevoerd met een helikopter.

Op 16 november 1993 krijgen de Puma's en Alouettes gezelschap van een Britten Norman Islander. Dit toestel is uitgerust met uitzonderlijke radiocommunicatie- en radionavigatiemiddelen en heeft een autonomie van meer dan 2 000 km. Sindsdien zijn daar nog drie Cessna's bijgekomen. Zowel de Britten Norman als de Cessna's kunnen 's nachts en in vrij slechte weersomstandigheden vliegen. Zij hebben onschatbare diensten bewezen bij onder andere verkeershinder en -chaos, massabijeenkomsten, opsporingen van verdwenen personen, het vaststellen van inbreuken op de milieuwetten enz.

Gezien hun gevorderde leeftijd werd in de loop van de jaren '90 vrij duidelijk dat de Puma's en Alouettes aan vervanging toe waren. De afschrijving van één van de Puma's en een crash met een tweede Puma in Lyon liet de toenmalige rijkswacht nog amper één biturbine helikopter. Om veiligheidsredenen waren de twee motoren een vereiste om boven grote agglomeraties te kunnen vliegen

1997

De eerste MD900 (G10) komt in dienst bij het Detachement Luchtsteun. Deze tweemotorige, multi-bruikbare helikopter is aangekocht om het werkpaard van de luchtsteun te worden. Uitgerust met een camerasysteem en een performante beelddoorstraling toonde hij zijn grote operationele meerwaarde tijdens Euro 2000. De G10 wordt later vergezeld door twee gelijkaardige helikopters (G11 en G12).

1999

Twee nieuwe eenmotorige helikopters MD520, die evenals de MD900 uitgerust zijn met een notarsysteem (no tail rotor), worden aan de vloot toegevoegd.

2000

Voor de eerste en de laatste keer in de geschiedenis nemen vijf helikopters van de rijkswacht deel aan het defilé van de nationale feestdag: 1 Alouette, 2 MD’s 520 en 2 MD’s 900. Op 10 augustus van dit jaar wordt de Alouette definitief buiten dienst gesteld. Twee maanden later verliest de rijkswacht ook haar enige Britten Norman door een ongelukkig ongeval op het vliegveld van Beauvechain: twee geparkeerde vliegtuigen botsen en vatten vuur.

2001

Door de politiehervorming verdwijnt de rijkswacht en wordt de Dienst luchtsteun van de Federale Politie opgericht. In het midden van dit jaar wordt een derde MD900 aan de vloot toegevoegd.

2003

De luchtsteun kent een zwarte pagina in haar bestaan. Twee collega's komen om het leven tijdens de crash van een Cessna (G03) op de landingsbaan te Melsbroek.

2011

Een vierde MD902 (G16) komt de rangen van de luchtsteun vervoegen. Dit laat tevens toe dat de voorgangers (G10, G11 en G12) belangrijke onderhoudsbeurten ondergaan om hun levensduur te verlengen (Mid Life Update - MLU). De laatste MLU (G12) zal eindigen in 2014.

2013

De luchtsteun kent haar 20-jarige bestaan. De vloot bestaat op dat moment uit twee Cessna’s, twee MD’s 520 en vier MD 900/902.

2015

In december neemt de luchtsteun een eerste politiedrone in gebruik. Twee piloten zijn opgeleid. DAFA gaat dit toestel inzetten om verder praktijkervaring op te doen, voor fotogrammetrie bij onder andere de Federale Wegpolitie en voor de Cel Vermiste Personen.

2018

De luchtsteun blaast 25 kaarsjes uit en is intussen flink uitgebreid. Er zijn organiek 12 piloten, 18 luchtwaarnemers, 16 mecaniciens en 8 medewerkers als ondersteunend personeel voorzien.