Technische en wetenschappelijke politie levert objectief bewijs
De centrale Directie van de technische en wetenschappelijke politie (DJT) van de Federale Politie telt maar liefst 15 expertises. Sommige daarvan zijn bekend, andere minder. Zij hebben één gemeenschappelijk doel: overtuigende forensische bewijselementen aan een dossier toevoegen zodat een gerechtelijk of opsporingsonderzoek hard kan worden gemaakt. Directrice Sabien Gauquie vertelt ons hoe DJT het verschil kan maken.
Gespecialiseerde eenheid
Gezichtsreconstructies en dactyloscopische vergelijkingen uitvoeren, authenticatie van (valse) paspoorten, slachtoffers identificeren bij rampen, geluidsopnames analyseren, interpretatie van bloedsporen op een crime scene … De forensische steun- en expertiseopdrachten van de 110 personeelsleden bij DJT zijn talrijk, gevarieerd én ten voordele van de Geïntegreerde Politie, de gerechtelijke en bestuurlijke overheden alsook externe partners. DJT staat, naast de ondersteuning van gerechtelijke en opsporingsonderzoeken, ook in voor een coördinerend niet-operationeel steunaanbod ten aanzien van de Federale Gerechtelijke Politie (FGP) en andere partners. “Het labo zoals dat 10 jaar geleden bestond, ziet er vandaag de dag helemaal anders uit”, vertelt hoofdcommissaris Sabien Gauquie, ondertussen twee jaar directrice van DJT. Bij de (14) FGP’s bestaan er nu 14 CSI-eenheden (Crime Scene Investigation) en 5 Forensic Police Laboratory (FPL). De (CALog-)personeelsleden van deze FPL hebben hun uitvalsbasis in Antwerpen, Gent, Brussel, Luik of Charleroi. Zowel bij DJT als bij de FGP’s zijn er personeelstekorten, die door de budgettaire beperkingen maar met mondjesmaat ingevuld kunnen worden. Bij DJT gaat het over niche-expertises, vaak van maar enkele personeelsleden, waardoor de tekorten heel nijpend kunnen zijn. Zo zullen de (oudere) polygrafisten, dit zijn de personeelsleden die de waarachtigheid van verklaringen nagaan aan de hand van een polygraaftoestel, heel binnenkort vervangen moeten worden. Hetzelfde geldt voor andere specialisaties waar ook gerekruteerd zal moeten worden.”
Uitleg in de rechtbank
Waarom zou iemand bij DJT solliciteren? Sabien Gauquie: “Een job bij DJT is heel relevant en biedt een echte meerwaarde. Sommige expertises, zoals de robottekenaars, worden al vroeg bij een onderzoek betrokken. Dat geldt ook voor het DVI-team, dat niet enkel bij grote rampen wordt ingezet, maar ook opgeroepen wordt als de Lokale Politie bijvoorbeeld een lichaam aantreft in een bos of kraakpand. Door je bijdrage aan een gerechtelijk onderzoek, kan je echt het verschil maken. Als specialist lever jij de overtuigende en objectieve elementen aan een onderzoeker of een magistraat die een dossier hard probeert te maken. Vingerafdrukken of bloedspatanalyses bijvoorbeeld stroken niet altijd met het verhaal dat een verdachte ophangt. Collega’s worden dan ook regelmatig opgeroepen om in een assisenzaak te getuigen en te verklaren hoe ze tot een bepaalde conclusie zijn gekomen. Dat moet je ook voor ogen houden! Op basis van een internationaal erkende set aan procedures worden analyses uitgevoerd. Er wordt gewerkt met schalen: afhankelijk van de expertise die wordt geleverd, zal iets met een grote of kleine graad van waarschijnlijkheid worden bestempeld. Het beeld is niet altijd zwart-wit.”
Waarborg voor de buitenwereld
In alle processen richten de personeelsleden van DJT zich op kwaliteitsstandaarden, waar mogelijk gecertificeerd. Zo is de Belgische technische en wetenschappelijke politie verplicht om een Europese accreditatieverplichting voor de forensische laboratoria na te komen. De door de Belgische staat erkende accreditatie-instelling BELAC levert deze erkenning af na een grondige audit. Ze maakt traceerbaarheid mogelijk en garandeert de kwaliteit van haar werk (vingerafdrukken en DNA). Deze accreditatie verandert niets aan de intrinsieke kwaliteit van het werk, maar vormt een waarborg voor de buitenwereld.
“Daarom wordt van alle personeelsleden een grote punctualiteit verwacht”, gaat de directrice verder. “Ze moeten accuraat en precies werken, volgens wetenschappelijke standaarden. Daarnaast verwacht ik doorzettingsvermogen en gedrevenheid, én de wil om zich te verbeteren. Niet voor alle expertises is een wetenschappelijk diploma vereist; bij dactyloscopie bijvoorbeeld is vooral de juiste attitude van belang: bij het uitvoeren van dactyloscopische vergelijkingen van afdrukken (van personen) en sporen (van plaatsen delict), moet je heel minutieus te werk gaan. Deze expertise wordt niet altijd naar waarde geschat.”
Innovatie
“Ik wil ook sterk inzetten op R&D en innovatie”, besluit hoofdcommissaris Gauquie. “Het expertiseaanbod van DJT is weinig geëvolueerd en er zijn ongetwijfeld hiaten. We moeten een brug slaan naar de toekomst door het terrein te scannen en de noden te bepalen, en te gaan kijken wat er zich buiten de (Belgische) politie allemaal afspeelt inzake technische en wetenschappelijke politie, bijvoorbeeld omtrent 3D-beeldvorming enz. Daar zijn echter extra mensen voor nodig, die ik graag zou rekruteren.”
De juiste mensen vinden vormt bij DJT doorgaans geen probleem; heel veel mensen willen zich ten dienste stellen van forensische waarheidsbevinding. Volgens de directrice is er slechts één minpunt: het werken in onze hoofdstad, die niet altijd even toegankelijk is.
