Directie van de wegpolitie

De Belgische autosnelwegen zijn het werkterrein van de Wegpolitie. Deze politiemensen op motor of in wagens behoren tot de 9 provinciale verkeerseenheden van de Wegpolitie die, samen, ongeveer 1.000 personeelsleden tellen.

Actieterrein en opdrachten

De Federale Wegpolitie is op eigen initiatief actief op haar prioritaire actieterrein (PAT). Het gaat om het geografische terrein samengesteld uit:

de autosnelwegen en de gelijkgestelde wegen. Onder gelijkgestelde wegen wordt verstaan openbare wegen die als autosnelwegen kunnen aanzien worden omdat ze de volgende kenmerken vertonen:
- minimum twee afzonderlijke en gescheiden rijbanen met enkele rijrichting;
- bereikbaar via speciaal ingerichte toegangswegen;
- met afwezigheid van gelijkgrondse kruispunten.
de openbare wegen of de delen ervan die bij overeenkomst aan de Federale Wegpolitie zijn toegewezen.

Visie

Door zich op haar prioritaire politieopdrachten te concentreren, wil de Federale Wegpolitie de veiligheid blijvend verhogen en bijdragen tot een duurzame mobiliteit.

Ze wil ook:

de kennis, de competenties en de betrokkenheid van haar medewerkers versterken;
als moderne en innoverende organisatie van de meest geavanceerde technologieën gebruikmaken;
haar zichtbaarheid, toegankelijkheid en beschikbaarheid nog vergroten.

Met deze aanpak streeft zij naar de optimale tevredenheid van alle belanghebbenden en naar excellente politiezorg.

Waarden

De leden van de Federale Wegpolitie verbinden zich ertoe de waarden van de Geïntegreerde Politie te eerbiedigen en besteden bijzondere aandacht aan:

integriteit;
menselijke aanpak;
een dienstverlenende ingesteldheid;
beroepsfierheid.

Opdrachten

De Federale Wegpolitie verzekert alle politieopdrachten op de autosnelwegen en andere wegen die haar zijn toegewezen om bij te dragen tot:

de verkeersveiligheid;
de veiligheid van de bevolking;
de verkeersvlotheid.

In de praktijk vertaalt zich dit in drie groepen opdrachten, namelijk:

de uitoefening van de zeven basisfunctionaliteiten op het prioritaire actieterrein;
de gespecialiseerde en bovenlokale opdrachten;
de politionele steunopdrachten voor de overheden, alle diensten van de Geïntegreerde Politie en de andere partners.

Door die opdrachten uit te voeren, helpt de Federale Wegpolitie als dynamische partner de doelstellingen van de verschillende veiligheidsplannen te verwezenlijken en in het bijzonder het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen.

De uitoefening van de basisfunctionaliteiten op het prioritaire actieterrein (PAT)

Onthaal

Een burger die een beroep wenst te doen op de politie, moet hierop snel een antwoord krijgen. Iedere verkeerspost is elke werkdag van 8 uur tot 17 uur toegankelijk.

Interventie

De Federale Wegpolitie organiseert zich zodanig dat ze op haar volledige PAT over een permanent interventiesysteem beschikt (24/24 uur en 7/7 dagen). Dit interventiesysteem is georganiseerd om aan elke vraag tot politietussenkomst te kunnen voldoen op een kwaliteitsvolle manier en binnen een aanvaardbare termijn, in het bijzonder in functie van de dringendheid en de ernst van de feiten.

Verkeer

De functie 'verkeer' bestaat uit het uitvoeren van de opdrachten die gericht zijn op:

het uitvoeren van preventieve en repressieve acties met betrekking tot het naleven van de verkeersregels;
het regelen van het verkeer naar aanleiding van belangrijke en onvoorziene verstoringen van de mobiliteit;
het vaststellen van verkeersongevallen;
het formuleren van adviezen aan de bevoegde overheden in verband met mobiliteit en verkeersveiligheid.

Politionele slachtofferbejegening

De Federale Wegpolitie organiseert zich op een zodanige manier dat iedere politieambtenaar in staat is om deze taak uit te voeren. Bij ernstig slachtofferschap mag het personeelslid een beroep doen op een gespecialiseerde dienst voor politionele slachtofferbejegening.

De Federale Wegpolitie wordt namelijk vaak geconfronteerd met slachtoffers van verkeersongevallen (tussen 3000 en 4000 ongevallen met lichamelijk letsel per jaar). Daarom heeft ze op haar niveau op dat vlak een echt beleid ontwikkeld.

Dit beleid omvat 3 verschillende niveaus:

Het sensibiliseren en informeren van al haar personeelsleden, met name in partnerschap met bepaalde slachtofferverenigingen (voornamelijk Ouders van Verongelukte Kinderen - OVK);
De oprichting van een netwerk van referentieambtenaren van de politie, met twee of drie medewerkers per verkeerspost;
De aanwezigheid van maatschappelijk assistenten, voornamelijk van de coördinatie- en steundirecties of van de politiezones.

Wijkwerking

Deze functionaliteit heeft in het bijzonder betrekking op de ondernemingen die gehuisvest zijn op de aanhorigheden van de autosnelwegen (tankstations, restaurants, hotels ...). Er is in een permanent aanspreekpunt (wijkagent) voorzien. Deze persoon zal te hunner beschikking staan bij elk probleem dat zich voordoet op een parking zoals feiten van vandalisme, afzetterij, diefstallen, sluikstorten of problemen gelinkt aan de verplaatsingen van voetbalsupporters ... Het spreekt voor zich dat deze wijkwerking in nauwe samenwerking met de territoriaal bevoegde Lokale Politie uitgevoerd wordt.

Recherche

Het personeel van de Federale Wegpolitie schenkt bijzondere aandacht aan de gerechtelijke fenomenen (mensenhandel, drughandel, diefstallen, zedenfeiten ...) die zich op haar prioritaire actieterrein voordoen.

De autosnelwegen en andere internationale verkeersassen worden in het algemeen namelijk ook gebruikt door criminele organisaties of eenvoudigweg door kleine criminelen. Dit kan het geval zijn om er criminele feiten te plegen (ladingdiefstallen, mensenhandel of -smokkel vanaf de parkings langs de autosnelwegen ...) of om zich te verplaatsen tussen de verschillende locaties waar hun criminele activiteiten zich voordoen (drughandel, wapenhandel, afvalzwendel ...).

Genegotieerd beheer van de openbare ruimte

De uitoefening van de functionaliteit 'handhaving van de openbare orde' op de autosnelwegen of gelijkgestelde wegen kenmerkt zich door een zeer specifiek karakter (beheer van de gebeurtenissen die met de openbare orde samenhangen en die op de autosnelwegen plaatsvinden). Denk met name aan de manifestaties van landbouwers op autosnelwegen, het toezicht op en de begeleiding van supporters van voetbalclubs wanneer ze de parkings langs autosnelwegen aandoen enz.

In het algemeen neemt de Federale Wegpolitie actief deel aan de informatie- en inlichtingencyclus voor elke gebeurtenis waarbij haar prioritaire actieterrein betrokken is, zowel wanneer een gebeurtenis er zich op voordoet als wanneer deelnemers aan een gebeurtenis er gebruik van maken tijdens hun verplaatsingen (zowel voor, tijdens als na de gebeurtenis).

De Federale Wegpolitie sluit zich eveneens aan bij de nood- en interventieplannen opgesteld op nationaal, provinciaal of gemeentelijk vlak om het hoofd te kunnen bieden aan bepaalde noodtoestanden, met inachtneming van de specificiteiten en competenties van het personeel van de Federale Wegpolitie.

De gespecialiseerde en bovenlokale opdrachten

Bepaalde opdrachten van de Federale Wegpolitie worden buiten haar prioritaire actieterrein uitgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn de vip-escortes of de begeleiding van wielerwedstrijden die, om redenen van hun aard, het inzetten van gespecialiseerd personeel en/of gespecialiseerde uitrusting vereisen of waarbij dusdanig veel politiezones betrokken zijn dat te verkiezen valt om ze door één en dezelfde politiedienst te laten uitvoeren.

In dat geval zal de Federale Wegpolitie voor de uitvoering van dergelijke opdracht worden gevat door een overheid zoals het Crisiscentrum van de regering of de FOD Mobiliteit of door een korpschef van de Lokale Politie of een directeur-coördinator.

Steunopdrachten

De Federale Wegpolitie kan ook steun leveren aan de Lokale Politie. Die steunopdrachten kunnen verschillende vormen aannemen:

materiële steun (bijvoorbeeld het ter beschikking stellen van een radarvoertuig met operator ...);
steun op het vlak van personeel dat beschikt over specifieke kennis of competenties (ter beschikking stellen van motorrijders aan politiezones die hier zelf niet over beschikken, van specialisten digitale tachograaf/ladingzekering/ADR ...);
of steun via technische adviezen.

Tot slot kan ze ook bepaalde vormen van meer specifieke steun leveren aan de andere politiediensten of aan de politieoverheden. Het gaat meer bepaald om:

het personeel van de cel 'Kijk Uit - Contacts';
het personeel van de Federale Wegpolitie in de schoot van het Vlaams Verkeerscentrum en Perex;
het kennis- en expertisecentrum Centrex;
de regionale verwerkingscentra van Antwerpen, Gent, Namen en Brussel.

Cel 'Kijk Uit - Contacts'

Deze programma's worden uitgezonden op televisie (RTBF en VRT) maar ook via de sociale netwerken en zijn bedoeld om de verkeersveiligheid te bevorderen. Zij zijn het resultaat van de samenwerking tussen de regionale agentschappen die belast zijn met verkeersveiligheid (nl. het AWSR, de VSV en Brussel Mobiliteit), de Federale Politie en de televisie (RTBF en VRT). De uitzendingen dienen onder meer als link naar de grote verkeersveiligheidscampagnes. Ze bieden ook de mogelijkheid uitleg te geven over de nieuwe verkeersregels, het werk van de politie en de gewesten, terug te komen op oude regels die problemen opleveren bij de dagelijkse toepassing, tips te geven die verder gaan dan de reglementering en hoffelijkheid en een goede verstandhouding tussen de verschillende soorten weggebruikers te bevorderen.

Tot 1 januari 2015 nam het BIVV (Vias geworden in 2017) de financiering van de programma's op zich. Nadien namen het Agence Wallonne pour la Sécurité Routière (AWSR) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de financiering over van de uitzending Contacts en het Vlaams Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die van de uitzending Kijk Uit. De thema's die in de twee uitzendingen aan bod komen, worden bepaald in nauwe samenwerking met deze partners, maar ook met de Federale Politie en haar twee presentatoren.

Perex en Vlaams Verkeerscentrum

Perex, het Waals centrum voor verkeersinformatie is opgericht in 2006. Het betreft een partnerschap tussen de RTBF, SPW en de Federale Politie. De opdracht van Perex bestaat erin in reële tijd verkeersinformatie te verzamelen en te verspreiden via verschillende kanalen (vier radiostations van de RTBF, een televisie-uitzending, een website, de sociale media Twitter en Facebook).

Het Vlaams Verkeerscentrum of VVC is een dienst die afhangt van de Vlaamse Regering. Het werd eind 1999 opgericht. De opdracht van het VVC bestaat erin het verkeer op de grote Vlaamse wegen 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 te volgen om ze veiliger te maken en het verkeer op deze wegen vlotter te laten verlopen.

De Federale Wegpolitie werkt mee aan de doorstroming van informatie op het gebied van verkeersbeheer die de gewestelijke centra voor verkeersbeheer ontvangen. Die centra en de Federale Politie beheren samen bijzondere gebeurtenissen zoals grote ongevallen waarbij in omleidingen wordt voorzien.

Centrex Verkeer

Deze dienst werkt ten behoeve van de Geïntegreerde Politie, maar is wegens organisatorische redenen opgenomen in het organigram van DAH. Dit kennis- en expertisecentrum is opgericht in 2011 vanuit de wens om te zorgen voor een geïntegreerde werking, een gemeenschappelijk en samenhangend beleid en een correct beheer van de kennis en informatie over het wegverkeer. Centrex wil dé referentie zijn op het gebied van kennis en politionele expertise inzake verkeersveiligheid.

Gewestelijke verwerkingscentra

De gewestelijke verwerkingscentra zien het daglicht in de tweede helft van 2009. Er zijn er momenteel vier (Namen, Gent, Antwerpen en Brussel). Ze verwerken de automatisch vastgestelde verkeersovertredingen (radars, trajectcontroles, door een rood licht rijden ...). Deze centra werken niet uitsluitend voor de Federale Wegpolitie: ze leveren ook steun aan de lokale politiezones op het vlak van verwerking.

Cellen Patrouille en Toezicht

Voor de uitvoering van de politiefunctie, gelinkt aan de gerechtelijke aspecten, werken op provinciaal niveau negen multidisciplinaire cellen naast de verkeersposten en de technische ploegen. Deze cellen worden nu 'cellen Patrouille en Toezicht' of CPT genoemd.

Deze cellen streven ernaar de criminaliteit te bestrijden door middel van zowel preventieve (zoals patrouilles op het terrein van de Federale Wegpolitie) als repressieve acties. Deze acties worden gecombineerd met die van de verkeersposten waar eenieder de taken uitvoert die het best overeenstemmen met zijn of haar competenties.

Technische secties

De technische secties zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van snelheidscontroles (met vaste of mobiele apparatuur) en voor de verwerking van de daaruit voortvloeiende processen-verbaal.

Wat het zwaar vrachtverkeer betreft, kunnen zij controleren op overlading en afstand tussen de vrachtwagens en de desbetreffende processen-verbaal verwerken.

Werking

De medewerkers van de Federale Wegpolitie zijn werkzaam op de autosnelwegen en gelijkgestelde wegen. Deze agenten met motorfiets of voertuig maken deel uit van de negen gedeconcentreerde eenheden van de Federale Wegpolitie van het land en worden in hun taken bijgestaan door personeel van het administratief en logistiek kader.

De Federale Wegpolitie werkt met tal van partners:

de andere diensten en directies van de Geïntegreerde Politie
het Centrex Verkeer
de bestuurlijke en gerechtelijke overheden
de Vaste Commissie van de Lokale Politie
Vias
de buitenlandse politiediensten
de federale overheidsdiensten (Financiën, Werkgelegenheid, Volksgezondheid, Mobiliteit, Sociale Zekerheid, Justitie, Binnenlandse Zaken)
de wegbeheerders
de gewesten
het Agence Wallonne pour la Sécurité Routière
de Vlaamse Stichting Verkeerskunde
Brussel Mobiliteit
de Dienst Vreemdelingenzaken
het FAVV
de Europese instellingen
de leden van de Federale Commissie voor Verkeersveiligheid en de verenigingen en organisaties waartoe zij behoren
de vakorganisaties
ROADPOL

Profielen en competenties

Opleidingen

Vaardigheidstest

Kandidaten voor een betrekking als motorrijder worden aan verschillende tests onderworpen:

een medische geschiktheidsproef georganiseerd in samenwerking met CGWB-Arbeidsgeneeskunde. Kandidaten die niet voldoen aan het medische profiel voor de functie van motorrijder bij een verkeerspost, worden niet in aanmerking genomen.
een rijvaardigheidstest voor het besturen van een motorfiets in samenwerking met de Nationale Politieacademie-departement Verkeer (test 'Moto'). Die test wordt afgelegd op een scholingsmotorfiets (maximum twee dagen). Een ongeschiktheidsbeoordeling zal leiden tot uitsluiting van de kandidaat. In geval van slagen blijft het resultaat van de vaardigheidstest drie jaar geldig.
een rijvaardigheidstest voor het besturen van een voertuig in samenwerking met ANPA-departement Verkeer (test Berg) gedurende 1 dag. Een ongeschiktheidsbeoordeling zal leiden tot uitsluiting van de kandidaat. In geval van slagen blijft het resultaat van de vaardigheidstest drie jaar geldig.

Deze testen 'Berg' en 'Moto' zijn momenteel opgeschort. Het is dus niet langer nodig om ervoor te slagen om toegang te krijgen tot de opleiding om lid te worden van de Federale Wegpolitie.