Miljoenen euro's verloren door sentimentele oplichting

Onlangs kwam het slachtoffer van een valse Brad Pitt internationaal in het nieuws. Nadat een oplichter die zich voordeed als de moeder van de acteur, zijn dokter of zelfs Brad Pitt zelf haar 830 000 afhandig had gemaakt, was ze geruïneerd nadat ze maandenlang overschrijvingen had gedaan... 

In deze valentijnsperiode willen we je nogmaals waarschuwen voor sentimentele fraude, of de oplichters nu op sociale media of op datingapps op de loer liggen. 

Hoewel sentimentele fraude moeilijk te becijferen is, schatte de FOD Economie ze in 2021 al op meer dan 9 miljoen euro! Een bedrag dat waarschijnlijk niet gedaald zal zijn, gezien de alomtegenwoordigheid van de digitale technologie en in het bijzonder de sociale media in ons leven. Onlangs hadden we het over internetoplichters of 'brouteurs' die zeer actief zijn op onze Facebookpagina. 

Volgens gegevens van antivirusbedrijf Avast worden landen in Centraal-Europa en Noord-Amerika het hardst getroffen door dit soort oplichting. Een persoon op 20 zou ermee te maken krijgen en België is een van de meest getroffen landen, samen met heel wat andere Europese landen. 

Wat zijn de aanwijzingen voor sentimentele oplichting?

• Het profiel is te mooi om waar te zijn;

• De persoon woont ver;

• De relatie evolueert zeer snel;

• De persoon vraagt je om geld (vaak via bijzondere methoden zoals prepaidkaarten ...);

• De berichten zijn slecht opgesteld;

• De persoon verzint uitvluchten om je niet te ontmoeten.

Tips om amoureuze oplichters te vermijden

• We kunnen het niet voldoende herhalen: wees voorzichtig met de hoeveelheid persoonlijke informatie die je op sociale media en datingapps deelt. Gebruik bijvoorbeeld een andere gebruikersnaam en wees vooral voorzichtig met wat  je openbaar maakt (foto's, persoonlijke informatie …). 

• Neem je tijd en stel vragen als je met iemand praat die je niet kent. 

• Doe opzoekingen over de persoon door zijn of haar profielen te raadplegen of door omgekeerd te zoeken naar afbeeldingen (bijvoorbeeld op images.google.com) om te controleren of de foto en het profiel niet op andere sites zijn gebruikt.

• Organiseer een videochat met de persoon, maar wees op je hoede voor artificiële intelligentie. Een tip: laat de persoon iets zeggen of schrijven om te laten zien dat hij of zij het echt is. 

• Wees waakzaam voor spelfouten en grammaticale fouten, onregelmatigheden in het verhaal en uitvluchten zoals een camera die niet werkt.

• Deel geen persoonlijke foto's, video's of ander compromitterend materiaal in de gesprekken. Oplichters zouden deze later kunnen gebruiken om je te chanteren.

• Als je instemt met een persoonlijke ontmoeting, zeg je familie en vrienden dan waar je naartoe gaat.

• Stuur nooit geld op en geef nooit de gegevens van je kredietkaart of je bankrekening. Stuur ook geen kopieën van persoonlijke documenten op.

• Vermijd afspraken met een vreemde die verzoekt om voorafbetaling via betalingsopdracht, bankoverschrijving, internationale geldovermaking, vooraf geladen kaart of cryptogeld. Geld dat op die manier wordt opgestuurd, krijgt men zelden terug.

• Voer geen geldoverdrachten voor iemand anders uit: geld witwassen is een misdrijf.

• Aarzel nooit om de tweefactorauthenticatie te activeren om je account te beschermen en verdacht gedrag te melden aan verdacht@safeonweb.be.

Slachtoffer van fraude?

Als je het slachtoffer van fraude bent geworden, schaam je dan niet. Dit soort oplichting komt vaker voor dan je denkt.

• Bewaar alle communicatie en bewijzen waarmee de oplichter kan worden geïdentificeerd: screenshots van berichten en transacties;

• Dien een klacht in bij de Lokale Politie nadat je een chronologie van de feiten hebt opgesteld en de schade hebt vastgesteld;

• Informeer de verantwoordelijken van de site of app via dewelke de oplichter je heeft kunnen benaderen. Deel hun de profielnaam van de oplichter mee en andere details die hen zouden kunnen helpen om te voorkomen dat anderen worden opgelicht.

• Als je je rekeninggegevens aan een oplichter hebt gegeven, laat je kaart dan blokkeren via Card Stop (078 170 170) en neem onmiddellijk contact op met je bank.

• Als je de eerste keer slachtoffer bent, pas dan op voor oplichters die zich voordoen als een instelling die je wil helpen om je geld terug te krijgen, een vorm van oplichting die bekendstaat als 'recoveryroomfraude'.