Excellente politiezorg is het resultaat van een evenwichtige combinatie van die basisconcepten.
De gemeenschapsgerichte politiezorg
De filosofie van "community policing" of gemeenschapsgerichte politiezorg (GGPZ) is gebaseerd op een ruime aanpak van de veiligheid en de leefbaarheid. Deze filosofie beoogt een in de samenleving geintegreerde politie, die ten dienste staat van de burger(s) en die, samen met de gemeenschappen, zoekt naar oplossingen gericht op de lokale problemen die bronnen van onveiligheid zijn. De hele geintegreerde politiedienst is hierbij betrokken.
Gemeenschapsgerichte politiezorg is gebaseerd op vijf pijlers:
1. Externe oriëntering
De politie staat niet tegenover de samenleving, maar er middenin. Ze kent en begrijpt de maatschappelijke situatie en evolutie. Juist door die integratie is ze zich snel en volledig bewust van wat < leeft en speelt > qua veiligheid en leefbaarheid in de samenleving en daardoor kan ze hierop tijdig en gepast inspelen, ja zelfs anticiperen.
2. Probleemoplossend werken
Deze pijler verwijst naar de identificatie en analyse van de mogelijke oorzaken van criminaliteit en van conflicten in de gemeenschap(pen). De politie treedt niet alleen op bij bestaande of gemelde problemen, en ze wacht zeker niet tot die problemen uit de hand lopen. Via een permanente follow-up, identificatie en analyse van de onveilige situatie probeert ze de problemen tijdig te onderkennen, ze zoveel mogelijke te voorzien en erop te anticiperen.
3. Afleggen van verantwoording
De pijler verantwoording vereist het opzetten van mechanismen waardoor de politie rekenschap kan afleggen over de antwoorden die ze formuleerde op de vragen en de noden van de gemeenschappen die ze dient.
4. Partnerschap
Dit verwijst naar het bewustzijn van de politie dat ze niet alleen verantwoordelijk is - en ook niet wil zijn - voor de veiligheid en leefbaarheid. De veiligheidszorg wordt een ketenbenadering waarin elke partner een schakel vormt in een globale en geintegreerde benadering.
5. Empowerment of bekwame betrokkenheid
Dit betekent dat er zowel voor de politiemensen als voor de diverse bevolkingsgroepen mogelijkheden moeten worden gecreëerd om gezamenlijk problemen van veiligheid en leefbaarheid aan te pakken, diensten te verlenen en orde en veiligheid te creëren. Empowerment impliceert onder meer dat politiemensen, samen met hun partners en de bevolking, kritisch nadenken over hun eigen taken en over de wijze waarop die taken worden uitgevoerd.
Informatiegestuurde politiezorg
Informatiegestuurde politiezorg of "information led policing" staat voor de voortdurende zorg van de geintegreerde politiedienst om de organisatie aan te sturen op strategisch, tactisch en operationeel vlak, op basis van informatie over onveiligheid, leefbaarheid, criminaliteit en over de politiewerking (ervaringen en vaardigheden).
De kenmerken van dit concept zijn:
1. De doelstellingen bepalen
Een politiedienst zonder informatie en kennis is een blinde organisatie. Informatie en kennis vormen immers de basis voor alle politiewerk en voor doeltreffende en doelmatige werking van de politie op vlak van zowel de basis- als de gespecialiseerde politiezorg.De politie vergaart de noodzakelijke informatie om de doelstellingen te bepalen, de gerechtelijke en bestuurlijke opdrachten met succes uit te voeren, de resultaten ervan te kennen en die doelstellingen na de evaluatie indien nodig bij te sturen. Dit gebeurt in overleg met en onder controle van de bevoegde overheden op een legale en gewettigde manier.
2. Proactief et reactief
De meeste informatie wordt reactief vergaard en verwerkt, bijvoorbeeld na een incident. Ook wanneer er aanwijzingen zijn dat misdrijven worden voorbereid en/of de leefbaarheid en de veiligheid in het gedrang komen, wil de politie informatie vergaren en verwerken en voorstellen voorleggen aan de overheden. Op dat ogenblik wordt proactief omgegaan met informatie.
3. Meerwaarde bieden
De politie zorgt er voortdurend voor dat het vergaren, opslaan, verwerken, gebruiken en verspreiden van de noodzakelijke informatie een concreet belang heeft voor de veiligheid, de leefbaarheid, de criminaliteit of de politiewerking.
4. Uitwisseling
Omgaan met informatie vereist de medewerking van alle politieambtenaren, zowel van de federale als van de lokale politie, maar ook van de overheden en de partners. Zonder deze bereidheid om informatie uit te wisselen of mee te delen, blijft informatiegestuurde politiezorg een lege doos. Informatie en kennis die niet worden gedeeld, zijn waardeloos.
5. De doelstellingen sturen
Op basis van kennis en inzichten over gebeurtenissen en fenomenen op het vlak van veiligheid kan het politiewerk worden gestuurd. Informatie en kennis zijn essentieel om de politieactiviteiten in goede banen te leiden. Dit houdt ook in dat de bevoegde diensten concrete opdrachten geven aan andere politiediensten of individuele politieambtenaren om de noodzakelijke informatie gerichte te vergaren en door te geven.
Optimale bedrijfsvoering
Inzake optimale bedrijfsvoering dragen de leidinggevenden van de verschillende politiediensten een grote verantwoordelijkheid, en dit op alle niveaus.
Optimale bedrijfsvoering bevat vijf karakteristieken.
Van de leidinggevenden wordt verwacht dat ze "leiderschap met lef" aan de dag leggen bij de uitvoering van hun activiteiten, dat ze blijk geven van:
- motivatie,
- luisterbereidheid,
- verantwoordelijkheidszin,
- integriteit
- en volharding.
Maar iedereen binnen de organisatie is betrokken bij de optimale bedrijfsvoering, die eveneens gepaard gaat met resultaatgericht werken, transparantie op het vlak van taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden en resultaten, alsook met de wil om continu te verbeteren, zonder een professionele manier van samenwerken te vergeten.