Alcohol- en drugstests: welke ontwikkelingen hebben zich de afgelopen jaren voorgedaan?

Een verbeterde drugstest

Afhankelijk van het type en de hoeveelheid gebruikte drugs kan het risico om betrokken te raken bij een ongeval tot 30 keer hoger zijn dan bij een nuchter persoon ... 

Sinds eind 2023 moet elke bestuurder die betrokken is bij een verkeersongeval naast de gebruikelijke alcoholtest ook een drugstest ondergaan.

De drugstest verloopt in drie fasen, waarbij elke fase plaatsvindt als de vorige een positief resultaat oplevert:   

1) Aan de hand van een gestandaardiseerde checklist wordt de toestand van de bestuurder beoordeeld aan de hand van een dertigtal indicatoren. 

2) Er wordt een speekseltest uitgevoerd om onmiddellijk de aan- of afwezigheid van verboden substanties op te sporen. 

3) Tot slot wordt een speekselanalyse uitgevoerd in een laboratorium om met zekerheid het gebruik van drugs vast te stellen.

Sinds 1 ^{oktober 2024} is deze procedure eenvoudiger geworden. De checklist is aangepast en de speekseltest kan sneller worden uitgevoerd (voorheen moest aan meerdere indicatoren worden voldaan), bijvoorbeeld als de bestuurder in het bezit blijkt te zijn van drugs, toegeeft drugs te hebben gebruikt of weigert mee te werken. De politieagenten zijn nu ook beter uitgerust om de controles uit te voeren. 

Tijdwinst voor iedereen tijdens de alcoholtest

Een andere verandering in de controles sinds 1 mei 2024: het is niet langer mogelijk om 15 minuten uitstel te vragen voordat je de blaastest aflegt. 

Vóór deze datum konden bestuurders 15 minuten uitstel vragen voordat ze de blaastest aflegden. "Het idee was om wat men ‘mondalcohol’ noemt te laten verdwijnen. Als je voorheen in een praline met alcohol beet en meteen blies, riskeerde je een positieve test. Maar met de nieuwe apparaten is de nauwkeurigheid verbeterd. De wetgeving heeft zich gewoon aangepast", aldus eerste commissaris Francis Van de kerckhoven, verantwoordelijke van de verkeerspost van Daussoulx. 

Verschillende fasen in alcoholcontroles

We herinneren eraan dat er verschillende fasen zijn in alcoholcontroles op onze wegen. 

Met de pretest of 'sampler' kan snel en eenvoudig worden vastgesteld of bestuurders alcohol hebben gedronken, zonder dat ze een mondstuk in hun mond moeten steken. Bestuurders die positief reageren op de pretest en bestuurders die betrokken zijn bij een ongeval moeten een ademtest ondergaan. "In dit stadium wordt 15 minuten bespaard doordat niet langer moet worden gewacht om de ademtestprocedure te starten." Er zijn vier mogelijke resultaten: S (safe), A1 (alarm 1 voor professionele bestuurders), A (alarm) of P (positief). Bestuurders met een 'S'-resultaat mogen terug de weg op. Bestuurders met een 'A1'-, 'A'- en 'P'-resultaat moeten een tweede keer blazen voor een meer gedetailleerde analyse. "De analyse zal dan in cijfers het alcoholgehalte onthullen. Deze informatie is essentieel om de feiten voor een rechter te bewijzen."

Andere wijzigingen

Als gevolg van een andere verandering in de wetgeving hoeven de testpersonen bovendien niet langer 1,9 liter lucht te blazen, maar slechts 1,2 liter. "Voorheen moest de lucht dieper uit de longen worden gehaald om restalcohol te voorkomen. Tegenwoordig is het apparaat geavanceerder en is er in ieder geval in een tolerantie voorzien. Voor astmapatiënten en rokers is het nu een stuk gemakkelijker. Ook wat de politie betreft: het betekent ook dat iemand die niet kan blazen en bij wie soms een bloedafname nodig is, niet opnieuw hoeft te beginnen", besluit de chef van de verkeerspost.

Op dezelfde manier behandeld

Voor drugs en alcohol is de drempel voor onmiddellijke intrekking van het rijbewijs bij rijden onder invloed vastgesteld op 0,50 mg/l uitgeademde alveolaire lucht.

Opgemerkt dient ook te worden dat buitenlandse bestuurders die in België onder invloed van drugs of alcohol worden betrapt, sinds 1 januari 2025, net als de Belgische burgers, een boete van 1260 euro moeten betalen. "Voortaan zullen buitenlandse overtreders met een alcoholconcentratie vanaf 0,50 mg/l UAL een som in consignatie moeten geven, in afwachting van de behandeling van hun zaak voor de rechtbank", aldus het koninklijk besluit. De som van 1260 euro wordt "niet alleen voor alcohol- maar ook voor druggerelateerde overtredingen" aan buitenlandse overtreders in consignatie gevraagd "in afwachting van hun proces." Dit is een manier om de straffeloosheid van buitenlandse bestuurders tegen te gaan. "Ze zullen dus enerzijds hun rijbewijs onmiddellijk ingetrokken zien voor 15 dagen en bovendien een som van 1260 euro in consignatie moeten geven in afwachting van hun proces. Voor Belgen in deze situatie geldt hetzelfde, met dat verschil dat de bevoegde personen jegens hen geen som in consignatie heffen maar wel een proces-verbaal opstellen op basis waarvan zij zullen worden gedagvaard."